De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) is aangesteld om op de kwaliteit van de mondzorg te letten. Mondzorg wordt bijvoorbeeld verleend door tandartsen, mondhygiënisten en orthodontisten. Er wordt vooral gelet op mogelijke risico’s voor de patiëntveiligheid. Regelmatig constateert de Inspectie dat een tandartspraktijk bepaalde regels niet, dan wel in onvoldoende mate, heeft nageleefd. Aan welke wet- en regelgeving zijn tandartspraktijken in Nederland gehouden? Hieronder geven wij een overzicht van de wetten en regels die voor tandartsen, mondhygiënisten en orthodontisten van belang kunnen zijn.

Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst

De Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) werd op 1 januari 2020 gewijzigd. In deze wet wordt de relatie tussen patiënt en tandarts geregeld. Indien een patiënt een tandarts om zorg vraagt, ontstaat er een geneeskundige behandelingsovereenkomst tussen de patiënt en de tandarts. Een tandarts, mondhygiënist of orthodontist moet de regels volgen die in de WGBO zijn vastgelegd. Een aantal belangrijke regels die voortvloeien uit de WGBO hebben wij op een rijtje gezet:

• Een tandarts is verplicht de patiënt te informeren over diens gezondheidstoestand, de benodigde behandelingen, mogelijke risico’s en alternatieve behandelopties.

• De tandarts dient op tijd in gesprek te gaan met de patiënt over de behandeling.

• De patiënt moet vooraf duidelijkheid krijgen over de kosten van een uitgebreid behandelplan en eventuele kosten die niet door de zorgverzekering worden vergoed.

• Behandelingen mogen alleen worden uitgevoerd met toestemming van de patiënt, tenzij er sprake is van een spoedgeval.

• De tandarts moet een medisch dossier bijhouden met alle relevante patiëntgegevens, met een bewaartermijn van 20 jaar.

• De privacy en vertrouwelijkheid van persoonlijke en medische gegevens moeten zorgvuldig worden gewaarborgd, zoals bepaald in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp).

• Een tandarts kan de behandelrelatie beëindigen bij ernstige omstandigheden, zoals agressief gedrag, het weigeren van medewerking aan de behandeling of het herhaaldelijk niet betalen van facturen.

Plicht hulpverlening door tandartsen

Op tandartsen rust een zogenaamde hulpverleningsplicht. Dat vloeit voort uit de uitspraken van tuchtrechters. De hoofdregel is dat de tandarts een patiënt niet zal weigeren als de patiënt tandheelkundige eerste hulp nodig heeft bij klachten. Een tandarts is niet verplicht om een patiënt in te schrijven in zijn of haar praktijk. Doordat de tandarts de behandeling van een patiënt op zich neemt ontstaat er een behandelrelatie. Deze relatie heeft het karakter van een overeenkomst. Het staat iedereen vrij om een dergelijke overeenkomst aan te gaan.

BIG-register

Tandarts en mondhygiënist zijn beide beschermde titels. Inschrijving in het BIG-register is verplicht als een tandarts of een mondhygiënist in Nederland zijn of haar beroep wil uitoefenen. Het BIG-register is ingesteld op grond van de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg. De tandarts en de mondhygiënist moeten bovendien de kwaliteit van de mondzorg bewaken. De titel ‘orthodontist’ is wettelijk beschermd en voorbehouden aan diegenen die zijn ingeschreven in het register bij de Registratiecommissie Tandheelkundige Specialismen (RTS).

Kwaliteit, klachten en geschillen zorg

De wet Kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is in 2016 in werking getreden. Deze wet gaat over wat goede zorg is en vervangt de Kwaliteitswet zorginstellingen en de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. Mensen blijken niet altijd tevreden te zijn over de manier waarop zorgverleners hun klacht afhandelen, zo blijkt uit onderzoek. Soms vindt men dat de afhandeling van een klacht lang duurt en dat het op een onpersoonlijke manier gedaan wordt. Mensen willen zich gehoord voelen.

Een verplichting op grond van de Wkkgz is dat het arbeidsverleden van een nieuwe medewerker actief wordt gecontroleerd. De bedoeling is dat zo voorkomen wordt dat zorgverleners die een risico vormen voor de kwaliteit van zorg weer aan de slag gaan in de mondzorg. De verplichting geldt voor alle medewerkers die zorg verlenen aan de patiënt, dus ook voor ondersteunend personeel.

Arbowet

De tandarts en mondhygiënist kunnen ook een rol hebben als werkgever. Zij dienen dan op grond van de Arbowet (Arbeidsomstandighedenwet) voor de veiligheid en de gezondheid van hun werknemers te zorgen. Een onderdeel is dat er een risico-inventarisatie en evaluatie wordt gehouden. Zo kunnen risico’s goed beoordeeld worden en is de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen vele malen kleiner. 

Als de tandarts en mondhygiënist werkgever zijn, dan dienen zij aangesloten te zijn bij een Arbodienst. Om te kijken hoe het staat met de naleving van de Arbowet doet de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW, voorheen de Arbeidsinspectie) onderzoek. Er kunnen boetes worden uitgedeeld bij reguliere inspecties van de praktijk.

Wil je meer weten over wet- en regelgeving van tandartspraktijken? Neem dan contact op met Burgt Legal via info@burgtlegal.nl of bel 020 – 308 0015